ажан
81даңғайыр — 1. (Маң.: Шевч., Маңғ.) даңғыл, сара (жол туралы). Үстірт жаққа шығатын жол д а ң ғ а й ы р (Маң., Маңғ.). 2. (Сем.: Ұрж., Мақ.) суырып салма, өрен жүйрік (ақындық, шешендік өнер туралы). Д а ңғ а й ы р, асқан ақын болсаң дағы, Ағажан, таба… …
82айғай — Айғайға аттан қосты. У шу болды; сарқырады, күркіреді. Төменде а й ғ а й ғ а а т т а н қ о с ы п жататын тентек тау өзені (Лен. жас, 16.05.1972, 2). Айғай салым жер. Дауыс жетер жер (қашықтық). Екі ауылдың арасы а й ғ а й с а л ы м ғана ж е р еді …
83айтағасын — үст. Айтарлықтай, күшті. – Қайным ау, қимылымыз кем болмап еді, бүгінгі суық а й т а ғ а с ы н екен (К. Мұқажанұлы. Ортеке, 153) …
84ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… …
85алдамкөс — сын. Алдағыш, алдампаз; өтірікші. Әбілтақ – анық а л д а м к ө с. Айтқан сөзінде түйір дән болса бұйырмасын (К. Мұқажанұлы, Ортеке, 23) …
86алты — I зат. сөйл. Алтылық (карта). Картаның ойынындай қалтылдаған, Ит тірлік қойды қиын шартын маған. Көзірдің а л т ы с ы н а ырза бол деп, Қимайды король, тұздай қартын маған (М. Әлімбаев, Өшпес от, 45). II Алты айырық. сөйл. Адам денесінің барлық… …
87әлектендір — әлектен етістігінен жасалған өзгелік етіс. – Сөйтпейсің бе, атамды таңертеңнен ә л е к т е н д і р д і ң, қайтеді өзі! – деп Шолпан қабағын түйді (К. Мұқажанұлы, Ортеке, 5) …
88әндігер — зат. жерг. Мініс ат. Жыл сайын аяулы ә н д і г е р л е р і н жетектетті (Қ. Мұқажанұлы, Ортеке, 53) …
89балажансы — ет. Баласын жақсы көргенсу. Көргенді келін атасы алдында б а л а ж а н с ы м а у ш ы еді (Қ. Мұқажанұлы, Ортеке, 13) …
90батақоршы — зат. сөйл. Бата жасаушы кісі. Б а т а қ о р ш ы да орасан көп болды. Бала шағалары қырқынан кейін әзер ес жинады (Қ. Мұқажанұлы, Ортеке, 24) …
